معرفی بهترین کتاب های تاریخ معاصر ایران

کتاب مشروطه ایرانی اثر آجودانی

کتاب مشروطه ایرانی بهترین روایت‌گر تاریخ مشروطیت ایران است. «ماشاالله آجودانی» نویسنده این کتاب در باکیفیت‌ترین شکل ممکن سیر اتفاقات جنبش مشروطه و همچنین پیشینه آن را برای مخاطبان تاریخِ معاصر به تصویر می‌کشد. البته این پژوهش به طور تخصصی‌تر به درک ارتباطات دولت، مجلس مشروطه و آن‌چه که به عنوان “عدالت” توسط این دو گروه تعریف می‌شد هم می‌پردازد که برای علاقه‌مندان به تاریخ روایت جذابی است.

دوران مشروطه، دورانِ تلقی روشنفکران و علمای مذهبی با فلسفه مشروطیت بود که تحلیل مواضع این افراد جسارت کم‌نظیری می‌خواهد. اگر فکر خرید کتاب های تاریخ ایران معاصر را در سر می‌پرورانید، شجاعت و بیان جسورانه دکتر آجودانی را از دست ندهید!

کتاب پاسخ به تاریخ نوشته‌ی محمد رضا پهلوی

تاریخ، فرصت تماشای لحظه‌ها در بی‌قضاوت‌ترین حالت ممکن است؛ فرصت شنیدن و شنیده شدن. این بار «محمدرضا پهلوی»، در مقام شاهِ دوران پهلوی، تاریخ معاصر را از نگاه خود روایت می‌کند. وی از دیدگاهی می‌گوید که اصرار بر برقراریِ عدالت اجتماعی داشت و برای تحقق این امر از تاثیر حمایت قدرت‌های خارجی غافل نبود. البته که در سرنگونی رژیمِ او همین دولت‌ها هم نقش پررنگی داشتند!

اگر تمایل دارید محمدرضا پهلوی را بدون سانسور و پیش‌داوری ببینید، این کتاب پیشنهاد ویژه کتابانه به شما است. متن اصلی کتاب پاسخ به تاریخ در اروپا و آمریکا تدوین شده است و آخرین تلاش‌های شاه ایران برای دفاع از مواضع و اتفاقات دوران حکومت او است.

کتاب پشت پرده کودتا 

پشت پرده کودتا اثر بی‌نظیر اقتصاد دان و پژوهشگر مشهور تاریخ، «علی رهنما» است که به بررسی حوادث کودتای 28 مرداد سال 1332می‌پردازد. روایت‌گریِ رهنما از اتفاقات مهم آن دوران مانند سقوط دکتر مصدق و حذف او از جایگاهش در نوع خود بی‌نظیر است. رهنما یک‌طرفه به قاضی نمی‌رود و به تمام عواملی که کودتای 28مرداد را رقم زدند، می‌پردازد. دخالت‌های خارجی و تشویش اذهان عمومی که در ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران تاثیر زیادی داشته است، از مهم‌ترین روایت‌های این کتاب است.

کتاب نبرد قدرت ایران

نبرد قدرت ایران یکی دیگر از کتاب‌هایی است که برای تکمیل لیست خرید بهترین کتاب های تاریخ ایران معاصر توصیه می‌شود. این کتاب به قلم «محمد سمیعی» از روزگاری می‌گوید که نبرد عظیمی میان قدرت‌های حاکم و قدرت‌هایی که رویای براندازی حکومت را در سر داشتند، در حال رخ دادن بود.

این کتاب از چونگی تغییر ذهنیت‌ها می‌گوید؛ از بینش شاه‌دوستی که به یک‌باره تبدیل به شیفتگیِ روحانیت شد؛ از جامعه‌ای که غرب تا مغز استخوانش نفوذ کرده بود اما راه دیگری را انتخاب کرد!

کتاب خاطرات دو سفیر

نویسندگان کتاب خاطرات دو سفیر که از پرفروش ترین کتاب های تاریخ ایران معاصر محسوب می‌شود، در اصل «ویلیام سولیوان» سفیر آمریکا و «آنتونی پارسونز» سفیر انگلستان در تهران هستند. این دو شخص در جریان رشد تفکر انقلابی مردم و شکل‌گیری انقلاب ایران بودند و بعدها روایت آن‌چه که با تمام وجود احساس کرده بودند را به رشته تحریر در آوردند.

البته کتاب حاضر سال‌ها پیش به‌صورت دو کتاب مجزا از هر دو سفیر به چاپ رسید که بنابر تصمیم مترجم، این‌روزها هر دوی کتاب‌ها در یک جلد چاپ می‌شوند. شاید به‌دلیل رویکرد مشابه و خاطراتی که جایی به هم‌دیگر گره می‌خورند!

کتاب ایران بین دو انقلاب

کتاب ایران بین دو انقلاب به قلم «پروفسور یرواند آبراهامیان»، سیاست ایران در سال‌های 1941 تا 1953 را با تاکید بر تاریخ مشروطه روایت می‌کند.

نکته جالب‌توجهی که این کتاب را به یکی از کتاب های معروف تاریخ ایران معاصر تبدیل می‌کند، استفاده از گزارش‌های سفیر انگلستان و روزنامه‌های پرحاشیه و داغی است که از آن زمان به‌جای مانده است.

ایران بین دو انقلاب، سه بخش دارد که در بخش اول نویسنده به روایت مشروطه و جریانات سقوط مصدق می‌پردازد. در بخش دوم حزب توده زیر ذره بین آبراهامیان مورد تحلیل قرار می‌گیرد و در آخرین بخش، روایتی عمیق از همه اتفاقاتی می‌خوانیم که در نهایت منجر به ثمربخشیِ انقلاب خواهد شد.

کتاب مصدق و مبارزه برای قدرت در ایران اثر همایون کاتوزیان

«دکتر همایون کاتوزیان» کتاب مصدق و نبرد قدرت در ایران  را به‌گونه‌ای نوشته است که جریانات بعداز شکست کودتای 25 مرداد در شفاف‌ترین شکل ممکن برای مخاطبان کتاب مجسم شود. کسانی که به مطالعه کتاب های تاریخ معاصر ایران علاقه‌مند هستند، این کتاب را از بهترین آثار درباره تبیین شخصیت «محمد مصدق» به‌صورت صادقانه و بدون پیش داوری‌های کورکورانه می‌دانند.

این کتاب مصدق را هرآنکه حقیقتا هست معرفی می‌کند. کسی که به ذات، ابعاد شخصیتی تحسین‌برانگیزی دارد و برای دفاع از سرزمین خود دربرابر دخالت‌ها و استعمار بیگانگان تمام قد ایستاده است.

کتاب خاطرات شعبان جعفری

کتاب خاطرات شعبان جعفری به قلم «هما سرشار»، زندگی این فرد و روایت مستقیمِ او از اتفاقاتی است که در کودتای 28 مرداد رقم زد. اگر به مطالعه کتاب های معروف تاریخ ایران معاصر یا کتاب های خاطرات و زندگی نامه علاقه‌مند باشید، بی‌شک نام شعبان جعفری یا همان “شعبون بی‌مخ” را شنیده‌اید!

او کسی بود که ورزش باستانی را رها کرد و به یکی از شرورترین اراذل تهران تبدیل شد. مخصوصا در ماجرای آشوب‌هایی که برعلیه دکتر مصدق شکل گرفت و باعث سقوط ایشان شد، شعبان جعفری نقش کلیدی را ایفا می‌کرد که در این کتاب مفصلا به آن پرداخته شده است.

کتاب معمای هویدا

کتاب معمای هویدا همان‌طور که از عنوانش پیدا است، به ماجرای پرفراز و نشیب زندگی «امیرعباس هویدا» می‌پردازد که یکی از مهم‌ترین نخست وزیران دوران محمدرضا شاه پهلوی بود. «دکتر عباس میلانی»، نویسنده این کتاب است که روایت جذابش از تاریخ معاصر ایران را برای اولین بار به زبان انگلیسی و در واشنگتن آمریکا به چاپ رساند.

مطالعه زندگی و مرگِ نخست وزیری که رکورد طولانی‌ترین دوران نخست وزیری پهلوی را از آن خود کرده است، می‌تواند به‌شدت جذاب باشد!

کتاب 275 روز بازرگان

کتاب 275 روز بازرگان به قلم «مسعود بهنود»، روزنامه‌نگار و نویسنده مشهور است که سال‌ها قبل به لندن مهاجرت کرد. بهنود در این کتاب دولت مهدی بازرگان را مورد تحلیل و نقد قرار می‌دهد. این کتاب یکی از پرفروش ترین کتاب های تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شود. هم به دلیل شیوایی قلم، نثر روان نویسنده و سبک نگارشی که بهنود در روایتش از بازرگان و تاثیر حضرش در سیر تحولات تاریخ دوران خود انتخاب کرده است.

کتاب تاریخ ایران مدرن اثر یرواند آبراهامیان

یرواند آبراهامیان، علاقه زیادی به تاریخ معاصر ایران دارد و کتاب تاریخ ایران مدرن را برای پرداختن به بزرگ‌ترین چالش‌های سیاسی و اقتصادی این دوران نوشته است؛ مسائلی مانند اکتشاف نفت و دخالت بیگانگان، نقش حکومت پهلوی و سهم انقلاب اسلامی در بروز اتفاقات گوناگون تنها یک گوشه از موضوعاتی هستند که توسط آبراهامیان مورد پرسش قرار گرفته است.

کتاب همیشه پای انگلیس در میان است

کتاب همیشه پای انگلیس در میان است را «جک استراو» نوشته است. این کتاب موضوع جذابی دارد که شاید به همین دلیل آن‌را در زمره پیشنهادهای کتابانه در زمینه خرید کتاب های تاریخ معاصر ایران قرار داده‌ایم. جک استراو در کتاب حاضر از همه بهانه‌هایی می‌گوید که باعث ایجاد حس بی‌اعتمادی مردم و دولت ایران نسبت به بریتانیا شده‌اند.

این کتاب تاریخچه سیاست ایران، تفاوت‌های گسترده فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را مورد تحلیل قرار می‌دهد و از سویی دیگر، به تجربه‌های برقراری روابط بین‌الملل ایران می‌پردازد؛ روایتی هیجان‌انگیز و درعین‌حال مرموز!