اولین نشانه‌های ادبیات روسیه را می‌توان در دوران قرون وسطی جست، سپس ادبیات روسیه در عصر روشنگری توانست جایگاه ویژه‌ای برای خود کسب کند. دوران طلایی ادبیات از حدود 1830آغاز شد و پس از انقلاب 1917 به دو قسمت شوروی و مهاجران سفید تقسیم شد.حکومت شوروی سابق از پیشتازان نهضت سوادآموزی عمومی بود و از این رو صنعت چاپ و میل به کتابخوانی رشد قابل توجهی کرد.
از پس عصر طلایی ادبیات روسیه، نویسندگان بزرگی چون تالستوی، چخوف، داستایوفسکی و… به دنیای ادبیات عرضه شدند که در ادامه با کتابانه همراه باشید تا به معرفی این بزرگان به‌پردازیم.
فهرست بهترین نویسندگان روسیه
در ادامه برای آشنایی با بزرگترین نویسندگان کشور روسیه با کتابانه همراه باشید.
لئو تولستوی (Leo Tolstoy)
هدف «لئو تولستوی» خلق سبکی جدید، واقعی پر از تضاد، مانند زندگی بود. به تصویر کشیدن همه در حال حرکت، دنیای درونی مردم و زندگی پیرامون آنها، روش اصلی خلاقیت تولستوی است. او با برداشتن روکش عرف و دین سعی کرد واقعیت پنهانی را آشکار کند. او می‌کوشید از طریق هنر به حقیقت دست یابد.
تولستوی معتقد بود که الگوهای ادبی به ارث رسیده از رمانتیک‌ها به اصل معنا نمی‌رسد و بنابراین منسوخ شده است. توانایی او در مشاهده کوچکترین تغییرات و ثبت کوچکترین حرکات بدن منحصر به فرد است. سبک نوشتن تولستوی از طریق واژه‌های جسورانه، تصاویر دقیق و زبان مستقیم است که این روش به او در انتقاد از دولت روسیه و کلیساها کمک کرد. همچنین از مسائل عادی استفاده می‌کند تا موضوعات مختلفی راجع به دین، جنگ و همچنین فمنیسم را در معرض دید قرار دهد.
نظر سایر نویسندگان درباره تولستوی
- ویرجینیا وولف: ای نویسنده انگلیسی از سنین پایین تحت تاثیر آثار تولستوی قرار گرفته و در خلق آثارش از تولستوی الهام گرفته است.
- جیمز جویس: سبک نوشتاری تولستوی بر جیمز جویس نیز اثر گذار بوده. جویس آشکارا تحسین خود را نسبت به تولستوی ابراز داشت. در نامه‌ای به برادرش نوشت که “تولستوی یک سر و گردن از همه بالاتر است”
- تورگنیف: وی به تولستوی لقب “نویسنده بزرگ روسیه” داده بود.
- چخوف: او در نامه‌ای به دوست خود، تولستوی را “فرا انسان، یک ژوپیتر” توصیف کرده بود.
- گوستاو فلوبر: این نویسنده به هنگام خواندن جنگ و صلح فریاد زد “چه هنرمندی! چه روانشناسی!”
- داستایفسکی: وی که هم عصر تولستوی بود، همواره رمان‌های او را تحسین می‌کرد.
- مارسل پروست: پروست نویسنده طولانی ترین رمان جهان، تولستوی را “ارباب متعال آثارش می‌دانست”
آثار شاخص تولستوی
زندگینامه و خرید کتاب های لئو تولستوی
فئودور داستایفسکی (Fyodor Dostoyevsky)
فئودور میخائیلوویچ داستایفسکی در مسکو به تاریخ 11 نوامبر 1821 از پدری پزشک و مادری خانه دار متولد شد. پدرش میخائیل داستایفسکی یک جراح بازنشسته‌ی نظامی بود که به عنوان پزشک بیمارستان فقیران ماریینسکی خدمت می‌کرد. اگرچه پزشکی فداکار در امور خیریه بیمارستان بود اما سخت گیری و شکاکیت از ویژگی‌های بارز او به شمار می‌رفت. در مقابل مادر فئودور داستایوفسکی، زنی مهربان و خوش رفتار بود که در خانواده‌ای بازرگان تربیت یافته بود.
فئودور داستایفسکی متفکری با ظرافت است او مجموعه‌ای از مشکلات وجودی انسان را آشکار می کند و عمق پنهان دنیای درونی انسان را روشن می سازد. مضامین نوشته‌های نویسنده شامل خودکشی، فقر، اخلاق مذهبی است. عناصر داستانی گوتیک، رمانتیسم و هجو را می‌توان در نوشته‌هایش دید. داستایفسکی کاوشگر ایده‌ها بود و همچنین بسیار تحت تاثیر رویدادهای سیاسی زمانه آثارش را خلق می‌کرد.
مسئله‌ی خودکشی در چندین کتاب داستایوفسکی دیده می‌شود. دهه 1860-1880 خودکشی در روسیه فراگیر شده بود و بسیاری در این باره می‌نوشتند. قاتلان و یا افرادی که در داستانهای او خودکشی می‌کنند غالبا کافر هستند یا بی‌ایمانند و شک گرا. داستایفسکی معتقد بود اعتقاد به خدا و ایمان موجب سعادت یک انسان می‌شود و به همین علت کافران هیچ داستانی از داستایفسکی رستگار نمی‌شوند.
بسیاری از کارشناسان، برخی از آثار داستایفسکی مانند یادداشت‌های زیرزمینی را پایه گذار سبک اگزیستانسیال می‌دانند و وی همچنین تاثیر زیادی بر فیلسوفان و متفکران گذاشته است. از جمله:
- فریدریش نیچه: نیچه علاقه‌ی زیادی به ادبیات روسیه داشت. وی از داستایفسکی به‌عنوان بهترین کشفیات خود یاد می‌کند و می‌گوید: هیچکس انقدر برای من لذت نداشت او روانشناسی است که نقاط مشترک بسیاری با وی دارم.
- ژان پل سارتر: سارتر با جمله‌ی معروف ایوان کارامازوف” اگر خدا وجود نداشت همه چیز مجاز بود” سبک جدیدی از اگزیستانسیالیسم را به وجود آورد.
- زیگموند فروید: روان کاو معروف اعتراف کرده برای شناخت شخصیت های آثار داستایفسکی بسیار تلاش نموده و گاه در این تلاش شکست می‌خورده.
- اروین یالوم: وی می‌گوید از بچگی با کتاب‌های روسی بزرگ شده و علت انتخاب حرفه‌ی روانشناسی را تاثیر آثار داستایفسکی می‌داند.
نظرات دیگر نویسندگان درباره‌ی فئودور داستایفسکی
این نویسنده بزرگ قرن نوزدهم روسی بسیاری از نویسندگان و حتی ژانرها و جنبش‌های فلسفی را در طول حیاتش تحت تاثیر قرار داد. در ادامه به معرفی برخی از معروف‌ترین افرادی که تحت تاثیر داستایفسکی بوده و درباره او سخن گفته‌اند می‌پردازیم:
- فرانتس کافکا: وی ارتباط عمیقی با داستایفسکی داشت و بخش هایی از کتاب جوان خام را برای دوستش ماکس برود می خواند. فصل پنجم این کتاب داستایفسکی تاثیر زیادی در سبک آثار کافکا گذاشت.
- ویلیام فاکنر: این داستان نویس امریکایی از داستایفسکی به عنوان اصلی ترین منبع الهام ادبی خود یاد می‌کند، او برادران کارامازوف را که خیلی بر وی تاثیر گذاشته بود مرتبا بازخوانی می‌کرده.
- هاروکی موراکامی: با الهام گرفتن از سبک داستایفسکی و مضامین اگزیستانسیالی وی توانست راهی برای نویسندگی خود باز کند.
کتاب های شاخص داستایوفسکی
زندگینامه و خرید کتاب های فئودور داستایوفسکی
آنتوان چخوف (Anton Chekhov)
«آنتوان چخوف»، نویسنده‌ی داستان ها و نمایشنامه های مشهور، در ٢٩ ژانویه ١٨۶٠ در جنوب روسیه چشم به جهان گشود. پدرش مردی فقیر، مذهبی، ستمگر و همچنین شیفته موسیقی بود و این شیفتگی او را از کار کردن بازداشت و به ورشکستگی کشاند.
سبک آثار چخوف رئالیسم است. وی در خلق فضای داستانی بسیار ماهرانه عمل کرده، زبانی شاعرانه و لطیف دارد، و صحنه‌های داستانی خود را با جزئیات وصف می‌کند. یکی از بارزترین ویژگی‌های چخوف پایان‌های شگفت‌انگیز داستان‌هایش می‌باشد.
از دیگر ویژگی‌های بارز داستانهای چخوف، قلم روان، ساده‌نویسی، طنز و توجه به جزئیات است. درون‌مایه آثارش مانند بسیاری از نویسندگان روس، فرصت‌های از دست‌رفته زندگی، تقابل خیر و شر، ماهیت فساد و فحشا، تضاد طبقاتی، ارزش‌های غلط اما پذیرفته‌شده جامعه‌اند.
نظر دیگران در مورد چخوف
- «ماکسیم گورکی» یکی از نویسندگانی که از تشویق و مداخله چخوف بهره برده است می‌گوید: در حضور آنتوان چخوف، همه اطرافیان دلشان می‌خواست صادق‌تر و ساده‌تر بوده و به طور کلی، بیشتر خود واقعی‌شان باشند و من فرصت زیادی داشتم تا عدم استفاده مردم از عبارات بزرگ کتابی و عبارات شیک را شاهد باشم.
چخوف با نویسندگانی مانند «فئودور داستایوفسکی»، «تورگینف» و تولستوی هم‌دوره بود. شاید یکی از دلایل نپرداختن وی به رمان نیز، همین بود. به‌هرحال تا آخر بیشتر، در زمینه داستان کوتاه قلم راند. در یادداشتی در جواب منتقدان، چنین می‌نویسد:
«از پرنده پرسیدند چرا آوازهایت این‌قدر کوتاه است؟ نفست یاری نمی‌کند؟ گفت من آوازهای باشکوهِ زیادی دارم و دوست دارم همه آنها را بخوانم».
آثار شاخص چخوف
زندگینامه و خرید کتاب های آنتوان چخوف
ایوان تورگنیف (ivan turgenev)
ایوان سرگئی یویچ تورگنیف، در ژانویه ۱۸۱۸ در ولایت آریل حدود دویست مایلی جنوب مسکو به‌دنیا آمد. پدر او سرگئی ایوانویچ، از خانواده‌های اصیل روسیه محسوب می‌شد، اما ثروت چندانی نداشت و مادرش زنی سنگدل از خانواده‌‌ی متوسط اشرافی و بسیار ثروتمندی بود. کمی پس از تولد ایوان، پدرش از خدمت نظام، شغل افسری برکنار شد و به قریه‌ای زیبای سپاسکوی که متعلق به زنش بود، نقل مکان کردند.
ایوان تورگنیف از رهبران مکتب ناتورالیسم روسیه است. او با اوضاع سیاسی و اجتماعی روسیه‌ی دوره‌ی خود آشنایی کامل داشت. تورگنیف با قریحه‌ای که در پروراندن موضوع‌های بسیار ساده داشته و با مهارتی که در فن مکالمه‌ی اشخاص مختلف از خود ظاهر ساخته است، توانست وضع اجتماع زمان خود را آن طور که می‌دیده و می‌فهمیده است به رشته‌ی تحریر درآورد و قهرمانان داستان خود را مانند اشخاص زنده و حقیقی به‌کار و گفتار مخصوص خویش وا دارد.
آسیا، فاوست، عشق نخستین، یادداشت‌های یک فرد زیادی، در این آثار، مکاتبه قهرمانان این داستان‌ها نمونه‌ی جوانان اعیان و تحصیل‌کرده‌ی قرن نوزدهم‌اند که به واسطه‌ی کثرت مطالعه و تعمق در زندگی به عیوب اجتماعی خود واقف‌اند اما توان تصمیم‌گیری و قدرت عمل و اجرای اصلاحات را ندارند. افکار تورگنیف در بیست سال آخر عمرش به شدت تحت تاثیر فلسفه‌ی شوپنهاور قرار گرفت.
آثار معروف تورگنیف
زندگینامه و خرید کتاب های تورگنیف
نیکلای گوگول (nikolai gogol)
در ادبیات روسی قرن ۱۹ و ۲۰، نمی‌توان از اهمیت «نیکلای گوگول» به عنوان یک مبتکر در سبک و موضوع چشم‌پوشی کرد. او یک فرم هنری عالی و ماندگار خلق کرد که در آن خود را محدود به ژانر خاصی نمی‌کرد.
داستان‌ها و رمان‌های او نه تنها در روسیه بلکه در سراسر جهان بر نویسندگان تاثیر گذاشت. در خارج از روسیه تاثیر داستان کوتاه دماغ بر مسخ کافکا دیده می‌شود. داستایفسکی نیز گفته است: “ما همگی از شنل گوگول بیرون آمده‌ایم” به این معنی که داستانهای گوگول مضامین دردسرهای اجتماعی و معنوی و سایر مشغله‌های ادبی را برای بقیه ادبیات روسیه پدید آورد.
نیکلای گوگول پایه‌های مکتب رئالیسم را در ادبیات روسیه بنا نهاد. دیدگاه هنری او ابتدا ریشه در سنت‌های کلاسیک و عاشقانه داشت که الگوهای اولیه ادبی وی را به وجود آورد اما پس از شکست در آن به دنبال منبع الهام دیگر افتاد و آن را سرانجام در واقعیت‌های روزمره معاصر روسیه یافت.
زندگینامه و خرید کتاب های نیکلای گوگول
الکساندر پوشکین (Alexander Pushkin)
«الکساندر پوشکین»، شاعر و نویسنده سرشناس روسی در قرن نوزدهم است که از او به‌عنوان بزرگترین شاعر روس و بنیان‌گذار ادبیات مدرن زبان روسی یاد می‌شود. پوشکین علاقه زیادی به فرهنگ شرق داشت و در آثار وی تأثیرپذیری از سعدی به چشم می‌خورد.
پوشکین، اولین اشعار خود را در سال 1814 و در سن پانزده سالگی منتشر نمود. بین سال‌های 1820 تا 1823، الکساندر پوشکین که شاعری شناخته شده بود، مشغول مبارزات اصلاحات اجتماعی و تلاش برای آزادی بود و در این سال به دستور امپراتور الکساندر یکم، تبعید شد. هرچند در سال‌های تبعید به نوشتن آثار خود مشغول بود، اما برای مدتی امکان انتشار آنها را نداشت.
بررسی آثار پوشکین نشان می‌دهد که او علاقه زیادی به اندیشه‌ها و فرهنگ شرق داشته و تأثیر ویژه‌ای از سعدی گرفته است. در برخی از آثار او به‌ویژه در فواره باغچه سرای، این تأثیرپذیری بسیار مشهود است.
این چهره روسی در سال 1837، در اثر دوئل با معشوقه‌ی همسرش، بخاطر جراحت در گذشت.
زندگینامه و خرید کتاب های پوشکین
میخاییل بولگاکف (Mikhail Bulgakov)
«میخائیل بولگاکف»، پزشک و نویسنده نمایشنامه های شهیر روسی در قرن بیستم است.
بسیاری از کتاب های میخائیل بولگاکف، توسط دولت شوروی و شخص استالین ممنوع شده بودند؛ هرچند که استالین خود آثار او را دوست داشت، اما چون در آنها نکوهش و انتقاد از دیکتاتوری به چشم می‌خورد، انتشار این آثار ممنوع بود.
آثار مهم میخائیل بولگاکف پر تعدادند که در میان رمان‌ها و نمایشنامه‌های نوشته شده توسط او، از «مرشد و مارگریتا»، به‌عنوان شاهکار ادبی قرن بیستم یاد می‌شود. این کتاب سالیان زیادی پس از مرگ بولگاکف منتشر شد.
زندگینامه و خرید کتاب های بولگاکف
ماکسیم گورکی (Maxim Gorky)
«ماکسیم گورکی»، نویسنده و فعال سیاسی روس در قرن نوزدهم و بیستم بود. او بنیان‌گذار سبک رئالیسم سوسیالیستی است و از او به‌عنوان پدر این سبک یاد می‌شود. گورکی برای پنج بار نامزد دریافت جایزه نوبل ادبیات شد و یکی از معروف‌ترین نویسندگان روس است.
گورکی، اولین کتاب خود را در سال 1898 با نام مقالات و داستان‌ها منتشر نمود. او پس از این بدون وقفه شروع به نوشتن کرد و سعی داشت تا قشر پایین جامعه را توصیف نماید. گورکی عضویتی فعال در جنبش سوسیال دموکرات مارکسیستی داشت و با حکومت تزاری، به طور واضح و آشکار مخالفت می‌کرد. چندین بار زندانی شد و در سال‌های 1906 تا 1913، به جزیره کاپری در ایتالیا تبعید شد. اما او همچنان از حمایت از سوسیال‌دموکرات‌ها و نوشتن و بیان اعتقادات راسخ خود دست برنداشت.
او در هجدهم ماه ژوئن سال 1936 بر اثر ذات‌الریه، در استان مسکو در اتحاد جماهیر شوروی درگذشت.
زندگینامه و خرید کتاب های ماکسیم گورکی
ولادیمیر ناباکوف (Vladimir Nabokov)
ولادیمیر ناباکوف (زاده 22 آوریل 1899، سن‌پترزبورگ روسیه)، رمان‌نویس، شاعر، مترجم و منتقد آمریکایی روسی‌الاصل و یکی از برجسته‌ترین نویسندگان مهاجر، پس از سال 1917 در آمریکا بود. آثار نابوکوف به سبب داشتن سبک پیچیده، بازی هوشمندانه با کلمات و استفاده از استعاره‌های متهورانه خاص مورد‌توجه قرار دارد.
ناباکوف نویسندگی را با نوشتن و انتشار کتاب‌های پست مدرنیستی مانند زندگی واقعی سباستین نایت ادامه داد. در سال 1948 پیشنهاد تدریس در دانشگاه کرنل را پذیرفت و در طول مدت تدریس در کرنل، مشهورترین کتاب خود به نام لولیتا را به تالیف رساند. کتابی که علی‌رغم مشکلات بسیار برای انتشار، او را به معروفیت و محبوبیت بین‌المللی رساند.
او نویسنده‌ای توانا در قرار دادن کلمات در کنار هم و خلق زبانی شاعرانه بود. بسیاری از منتقدان او را به‌سبب داستان‌سرایی انحرافی و استفاده زیاد از تکنیک‌های ادبی، نویسنده‌ای ماکسیمالیست تلقی می‌کنند. کتاب لولیتا بهترین کتاب نابوکوف می‌باشد.
زندگینامه و خرید کتاب های ولادیمیر نابوکوف
کلام آخر
در این مقاله سعی نمودیم تا برترین و مشهورترین نویسندگان روسیه را به شما دوستان معرفی کنیم. اگر فکر می‌کنید جای نویسنده برتر دیگری در این لیست خالی است، نام آن را در بخش نظرات برای ما و دیگر همراهان کتابانه بنویسید. مشتاق خواندن نظرات، انتقادات و پیشنهادات شما هستیم. (+)
مطلب مرتبط: بهترین رمان های روسی
