بهترین کتاب های تاریخ ایران کدامند؟

کتاب تاریخ بیهقی 

یکی از بهترین کتاب های تاریخ ایران و نیز یکی مهم ترین کتاب های متون نثر کهن، کتاب «تاریخ بیهقی» اثر «ابوالفضل بیهقی» است. ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی، مورخ و نویسنده ایرانی است که در سال‌های ۳۸۵ تا ۴۷۰ هجری قمری می‌زیست. نسخه اصلی این کتاب، در سی جلد، تاریخی از دودمان غزنوی را روایت می‌کند و در کنار آن، در قسمت‌هایی به تاریخ پیش از سلطان محمود غزنوی نیز می‌پردازد. امروزه تنها پنج جلد از این کتاب به‌یادگارمانده است.

تاریخ بیهقی، با نام‌های جامع فی تاریخ سبکتگین ابوالفضل بیهقی، جامع‌التواریخ، تاریخ آل سبکتگین و تاریخ آل محمود نیز شناخته می‌شود.

کتاب تاریخ جهانگشای جوینی

کتاب تاریخ جهانگشای جوینی، اثر «عطاملک جوینی»، یکی دیگر از بهترین کتاب های تاریخ ایران است. «علاءالدین ابوالمنظر عطاملک بن بهاءالدین محمد جوینی»، ادیب و مورخ دربار ایرانی است که بین سال‌های ۶۸۱ تا ۶۲۳ هجری قمری می‌زیست. این کتاب در سه جلد با نثری منشیانه، روایتگر تاریخ مغول، خوارزمشاهیان و اسماعیلیان است. تاریخ جهانگشای جوینی به‌عنوان مرجع تاریخی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

کتاب دو قرن سکوت

کتاب دو قرن سکوت، عنوان کتابی است از «دکتر عبدالحسین زرین‌کوب» که به یکی از پر فروش ترین کتاب های تاریخ ایران  بدل شده است. عبدالحسین زرین‌کوب نویسنده، مورخ، ادیب، منتقد ادبی، مترجم سرشناس بروجردی است که بین سال‌های 1301 تا 1378 زندگی می‌کرد. کتاب دو قرن سکوت، به بررسی سرگذشت ایرانیان پس از حمله و تسلط اعراب مسلمان در صدر اسلام و سکوت دویست ساله ادبی و هنری ایران پرداخته است. او در این کتاب اثبات می‌کند که ایرانیان پس از حمله اعراب مسلمان، به مدت دو قرن تنها با زبان شمشیر سخن گفتند و به جنگ پرداختند. این کتاب برای اولین‌بار در سال 1330 منتشر شد.

کتاب ایران باستان

مجموعه سه‌جلدی ایران باستان، یکی دیگر از بهترین کتاب‌ های تاریخ ایران، اثر «حسن پیرنیا» است. حسن پیرنیا ملقب به مشیرالملک و مشیرالدوله مورخ، حقوق‌دان و سیاستمدار نائینی است که بین سال‌های 1250 تا 1314 می‌زیست. در این کتاب سه‌جلدی، به تمام جوانب تاریخ ایران باستان، از دوره سومری‌ها و اکدی‌ها تا اشکانیان، بر پایه مستندات علمی، باستان‌شناسی و تاریخی پرداخته شده است.

کتاب تاریخ اجتماعی ایران اثر مرتضی راوندی

کتاب تاریخ اجتماعی ایران، اثر «مرتضی راوندی»، عنوان یکی از پر فروش ترین کتاب های تاریخ ایران  است. مرتضی راوندی، مورخ تهرانی است که بین سال‌های 1292 تا 1378 می‌زیست. این مجموعه ده جلدی کتاب، همان‌طور که از نامش پیداست، به بررسی جنبه‌های مختلف اجتماعی ایران از جمله مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی حکومت‌ها از زمان حمله اعراب تا مشروطیت، زندگی طبقات و اقشار مختلف، شیوه حکومت و سازمان سیاسی و اداری، زندگی اقتصادی، اخلاق و رسوم اجتماعی، تفریحات، حیات ادبی، فرقه‌های مذهبی، تاریخ فلسفه و علوم پرداخته است. این کتاب‌ها بین سال‌های 47 تا 73 منتشر شده‌اند و یکی از مهم‌ترین مراجع جامعه‌شناسی تاریخی ایران هستند.

کتاب ایرانیان دوران باستان تا دوره معاصر اثر همایون کاتوزیان

کتاب ایرانیان دوران باستان تا دوره معاصر، عنوان یکی از کتاب های معروف تاریخ ایران، به قلم «همایون کاتوزیان» است. «محمدعلی همایون کاتوزیان» اقتصاددان، تاریخ‌نگار، کاوشگر علوم سیاسی و منتقد ادبی تهرانی است که در سال 1321 زاده شد.

در این کتاب به بررسی تاریخ و افسانه‌های ایران از دوران باستان تا انقلاب اسلامی پرداخته شده است. اصل این کتاب به زبان انگلیسی است و شامل دو فصل بیشتر از نسخه فارسی است. این کتاب برای اولین‌بار در سال 2009 منتشر شد.

کتاب خداوند الموت

یکی دیگر از بهترین کتاب های تاریخ ایران ، خداوند الموت اثر «پل آمیر»، نویسنده فرانسوی است. موضوع این کتاب در مورد نهضت تا مرگ «حسن صباح»، فرمانده فرقه اسماعیلیه، است. این کتاب از توضیحات کلی و شروع عناد با خلفای عباسی شروع شده، به بررسی نهضت حسن صباح پرداخته و با مرگ او به پایان می‌رسد.

کتاب کورش یا ذوالقرنین قرآن و تورات

کتاب کورش یا ذوالقرنین قرآن و تورات، اثر «مولانا ابو الکلام آزاد»، نام یکی دیگر از پر فروش ترین کتاب های تاریخ ایران  است. مولانا ابو الکلام محی‌الدین احمد آزاد، شاعر، نویسنده، سخنران، سیاست‌مدار هندی است که بین سال‌های 1888 تا 1958 می‌زیست. در این کتاب، نویسنده، با استناد به مستندات تاریخی، به سؤال تاریخی اینکه «ذوالقرنین کیست؟» پاسخ می‌دهد. او کورش را همان ذوالقرنین افسانه‌ای می‌داند که در قرآن و تورات به او اشاره شده است.

کتاب از صید ماهی تا پادشاهی اثر حمزه سردادور

از دیگر کتاب های معروف تاریخ ایران، از صید ماهی تا پادشاهی به نویسندگی «حمزه سردادور» است. او نویسنده تبریزی بود که در سال ۱۲۷۵ چشم به جهان گشود و در سال ۱۳۴۹ از دنیا رفت. از صید ماهی تا پادشاهی، رمانی تاریخی و عاشقانه است درباره «آل بویه». در این رمان به چگونگی به قدرت رسیدن خاندان آل بویه پرداخته شده است. 

کتاب منم تیمور جهانگشا

کتاب منم تیمور جهانگشا، سرگذشت تیمور لنگ به قلم خود او، عنوان یکی دیگر از بهترین کتاب های تاریخ ایران است. این کتاب نوشته «» مؤلف و تاریخ‌نگار فرانسوی است که بین سال‌های ۱۸۹۵ و ۱۹۸۴ زندگی می‌کرد.

این کتاب، همان‌طور که از دنباله نامش پیداست، دربردارنده خاطرات تیمور گورکانی به قلم خودش است که در هفتادسالگی‌اش نگارش کرده. خاطرات تیمور به همراه اطلاعات مضاعف مارسل بریون برای اولین‌بار در سال 1783 به زبان انگلیسی منتشر شد.

کتاب زندگی نادرشاه به قلم جونس هنوی

عنوان یکی از محبوب‌‌ترین و پر فروش ترین کتاب های تاریخ ایران ، کتاب زندگی نادرشاه، اثر «جونس هنوی» است. جونس هنوی جهانگرد و نویسنده انگلیسی بود که بین سال‌های 1712 تا 1786 می‌زیست. او به‌واسطه شغلی که در زمان نادرشاه در ایران داشت، اطلاعات زیادی را درباره آن دوره در این کتاب بازتاب داده و درباره زندگی نادرشاه افشار و اوضاع سیاسی و اجتماعی آن زمان نوشته است.

کتاب مختصری در تاریخ اسماعیلیه

اگر علاقه‌مند به مطالعه مطالبی درباره فرقه اسماعیلیه هستید، کتاب «مختصری در تاریخ اسماعیلیه، سنت‌های یک جماعت مسلمان»، یکی از کتاب های معروف تاریخ ایران است که به این دوره پرداخته. این کتاب اثر فرهاد دفتری، مورخ ایرانی-بریتانیایی متولد 1317 است. مختصری در تاریخ اسماعیلیه، به بیان تاریخ، اعتقادات، سنت‌ها و… اسماعیلیه از سرآغاز پرداخته است. این کتاب برای اولین‌بار در سال 1998 و همچنین در سال 1387 به فارسی ترجمه و چاپ شد.

کتاب سیاست و اقتصاد عصر صفوی

کتاب سیاست و اقتصاد عصر صفوی، عنوان آخرین کتاب تاریخ ایرانی است که به معرفی آن پرداخته‌ایم. این کتاب به قلم «محمدابراهیم باستانی پاریزی»، نویسنده، تاریخ‌دان، پژوهشگر، شاعر و استاد دانشگاه اهل پاریز سیرجان بود که بین سال‌های 1304 تا 1393 می‌زیست. این کتاب به بررسی و تحلیل جوانب سیاسی حکومت خاندان صفویه از پیش از ظهور تا افول این سلسله پرداخته است. چاپ اول این کتاب در سال 1378 بوده و چندین بار نیز تجدید چاپ شده است.